Wat is mobiel banditisme?
De georganiseerde criminaliteit is op verschillende manieren zichtbaar in onze samenleving, waaronder mobiel banditisme. Deze vorm van ondermijning door bendes wordt internationaal georganiseerd. Veel Europese landen hebben last van deze rondtrekkende bendes, waaronder ook Nederland. De impact van hun delicten treft ook ondernemers, bijvoorbeeld doordat deze bendes winkeldiefstal, inbraken of autodiefstal plegen.
1. Hoe zien die bendes eruit?
Deze groepen worden vaak aangestuurd door een opdrachtgever, die zich in het buitenland bevindt. Daarnaast verblijven de bendeleden in Nederland zonder vaste woon- of verblijfplaats. Deze relatieve ‘anonimiteit’ van deze mobiele bandieten bemoeilijkt het opsporingswerk van de politie, maar binnen Europa werken politie-eenheden nauw samen om deze criminelen beter in kaart te brengen.
2. Hoe lang verblijven de bendes in een land?
Meestal verblijven zij tijdelijk op locaties waar een kort verblijf nauwelijks opvalt. Bijvoorbeeld op campings, in recreatieparken en hotels. Tijdens hun verblijf ‘verdienen’ zij hun geld met allerlei misdrijven en trekken zij weer verder naar andere stad, land of naar hun thuisland.
3. In welke mate hebben ondernemers last van mobiel banditisme?
De brutaliteit waarmee deze bendes te werk gaan, zorgt jaarlijks voor honderden miljoenen euro’s schade voor winkeliers. Politie en Justitie vermoeden ook dat mobiel banditisme een aanzienlijk aandeel heeft in andere criminaliteitscijfers, zoals inbraak en diefstal van bedrijfsgoederen. Dat vermoeden is gebaseerd op de focus van mobiel banditisme: vermogensdelicten.
Vermogensdelicten zijn strafbare feiten die gepleegd worden waarbij de dader financieel er beter van wordt.
4. Hebben bendes een voorkeur voor bepaalde steden/dorpen?
Mobiel banditisme kenmerkt zich door een “hit and run” tactiek oftewel: toeslaan en snel wegwezen.
Daarom zullen zij vaker in gemeenten en steden langs snelwegen toeslaan. Locaties dichtbij de Duitse of Belgische grens zijn ook vaak het doelwit van deze bendes.
Wanneer en waar is deze vorm van mobiel banditisme ontstaan?
Mobiel banditisme is een oud begrip: reizende bandieten waren er al in het Wilde Westen. Vandaag de dag wordt deze term gebruikt om te benadrukken dat deze criminelen op een specifieke manier opereren en georganiseerd zijn. Het fenomeen ‘mobiel banditisme’, zoals we het nu kennen, werd begin 2000 in dit land voor het eerst opgemerkt. Het waren toen bendes vanuit Oost-Europa waarbij ook minderjarigen werden ingezet voor bijvoorbeeld zakkenrollen. De huidige mobiele bandieten komen nu vooral uit Oost- en Centraal-Europa.
5. Werken al die organisaties op dezelfde manier?
Nee, de samenstelling en handelwijze van de organisatie kunnen verschillen.
In opdracht van de politie is in 2013 een onderzoek opgezet om mobiel banditisme in Nederland te onderzoeken. Het onderzoek toonde drie subcategorieën aan:
1. Mobiele bandieten die al in eigen land lid zijn van een criminele organisatie of in eigen land gerekruteerd voor criminele opdrachten;
2. Mobiele bandieten die hun criminele activiteiten in het buitenland ontplooien en organiseren. Zij creëren een crimineel netwerk in het buitenland en verblijven langere perioden in het buitenland om criminele activiteiten uit te (laten) voeren;
3. Roma-families die tijdelijk in Europa rondtrekken en misdrijven plegen in verschillende landen om later het gestolen vermogen in hun thuisland te investeren. Bij deze groep zijn vaak minderjarigen betrokken voor o.a. zakkenrollen.
Meer informatie
Wil jij meer informatie over mobiel banditisme, de mogelijke impact die deze bendes hebben op jouw bedrijfsvoering en welke maatregelen jij kan nemen om je beter te weren tegen mobiel banditisme? Kijk dan op de website van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV). Zij bieden extra informatie over de werkwijze van de bendes en schetsen hoe publiek-private samenwerkingen effectief zijn om mobiele bendes aan te pakken.
Ga naar het CCV